OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU NEDİR?
Yaygın gelişimsel bozukluk olarak da bilinen otizm spektrum bozukluğu tekrarlayıcı davranışlara, sosyal-iletişimsel gelişimde yetersizliğe sebep olabilen doğuştan gelen veya yaşamın ilk yıllarında meydana çıkan nörogelişimsel bir bir farklılık türüdür.
Erken tanı ve müdahale çok önemlidir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNUN SEBEBİ NEDİR?
Otizm spektrum bozukluğunun neyden kaynaklı olduğu bilinmemektedir. Günümüzde bunun kaynağının genetik temelli olabileceği düşüncesine ağır basmasına karşın hala bu konu kesin bir sonuca ulaşılamamıştır. Bir kesim de bunun çevresel faktörlerden olabileceğini düşünse de hala araştırmalar kesin kaynağını saptayamamıştır.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Göz kontağı kurmakta zorluk yaşama veya hiç kuramama
-İsmi söylendiğinden dönüp bakmama veya hiçbir tepkide bulunmama
-Geleneksel jestlerini kullanamama veya kullanmakta zorluk çekme(baş sallama, parmakla işaret etme gibi)
-Akran oyunlarına ilgi duymama
-Takıntılı davranışlar gösterme
-Konuşmada gerilik yaşama
-Dönen nesnelere karşı aşırı ilgi gösterme
-Sallanma, parmak uçlarında durma gibi davranışlarda bulunma
-Duyusal girdiye fazla ya da düşük hassasiyet
-Tekrarlayıcı davranışlar
!Bu belirtilerin tamamını ya da bir kısmını çocuğunuzda gözlemlediğinizde bir çocuk psikiyatri uzmanına danışmayı ihmal etmeyiniz.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNA NASIL MÜDAHALE EDİLİR?
Her otizmli birey birbirinden farklı olduğu için tek bir müdahale yöntemi yanlış olacaktır. Her çocuğun bireysel özelliklerinin farklı olduğuna dikkat ederek bir müdahale programı belirlemeliyiz. Bireyin kişisel özelliklerine, yaşına, ilgi ve diğer özelliklerine en uygun olacak müdahale programı uygulanmalıdır. Bu doğrultuda hedefler belirlenmeli ve planlama yapılmalıdır. Bunun için öğrenci özellikleri iyice tartılmalı özenli bir değerlendirme süreci gerçekleştirilmelidir. Bu doğrultuda parolamız ihtiyacını belirle ve çaresine bak olmalıdır ki bireye en uygun çerçevede bir müdahale programı oluşturulsun.
DİKKAT!
Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler birden çok gelişim alanında müdahaleye ihtiyaç duyabilirler. Bu sebeple müdahale edilirken multidisipliner yaklaşımlar benimsenerek bir ekip çalışması ile müdahalesi sağlanmalıdır. Örnek olarak bir birey otizm spektrum bozukluğundan kaynaklı olarak duyu bütünleme, sosyal beceriler, dil ve iletişim, oyun becerileri, günlük yaşama ve motor beceriler alanlarında gereksinim sahibi olabilir. Bu sebeple dil konuşma terapisti, fizyoterapist, özel eğitim alan öğretmenin olduğu bir ekip çalışmasını da beraberinde getirir. Eğitim, bireye özgü olmalı ve iyi tanımlanmış öğrenme hedefleri doğrultusunda bireyin durumu düzenli olarak değerlendirmeli aynı zamanda da kaydedilmelidir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU TANISI DÜŞER Mİ?
Yapılan araştırmalar sonucunda doğru, istikrarlı bir şekilde eğitim alan bireyin semptomları hafifleyebilir. Çocuklukta otizm tanısı yanlış koyulmuşsa veya başarılı müdahaleler sonucunda artık otizmli birey kriterleri karşılamıyorsa bu otizm tanısı düştüğü veya başarılı olunduğu olarak adlandırılabilir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU İÇİN BULUNMUŞ İLAÇ VAR MIDIR?
Otizm spektrum bozukluğu için özel bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak bireyin dürtülerini kontrol etmek adına bazı ilaçlar verilebilir. Örneğin dikkat dağınıklığı olan bir birey için doktor kontrolünde dikkat toplayan özellikler sergileyen ilaç verilebilir.
