Öfke, doğal ve evrensel bir duygudur. Sadece insanlarda değil, tüm canlılarda bulunur. Öfkenin sağlıklı dışavurumu normaldir, yaşamın sürekliliği için gereklidir. Yeni öğrenmeler için motivasyondur.

Öfke ikincil bir duygudur, altında başka sebepler yatar. Bunlar:

• İstenmeyen sonuçlar
• Gerçekleşmemiş beklentiler
• Engellenmişlik
• Kaygı
• Haksızlık
• Yetersizlik ve çaresizlik duyguları
• Kalıtsal nedenler

Öfke; bir problem çözme aracı, intikam alma yolu, başkalarını suçlama veya kontrol etme yolu, haklı olma yolu, suç işleme ve şiddet göstermeye haklı bir neden değildir.

Öfke kontrolünde güçlük yaratan durumlara:

• Genetik faktörler
• Bilişsel olarak yaşıtlarından geri olan çocuklar
• Duygu durum düzensizliği olan çocuklar
• Anne baba çatışması
• Ebeveynler arası tutum farkı
• Çocukların yaşıtları arasında dışlanması
• Aileler tarafından çocukların ihmal edilmesi, örnek verilebilir.

Çocuklarda Öfke Yönetimi Nasıl Olmalıdır

Öncelikle her çocuğun kızacağını, bağıracağını, ağlayacağını, bazen küçük krizler geçirebileceğini kabul etmek gerekir. Çocuklar öfke duygusunun kontrolünü zamanla kazanacaklardır. Çocuklar duygularının kontrolünü en çok anne babalarını gözlemleyerek öğrenirler.

Çocuklarda öfke duygusunun kontrolü için öneriler:

• Çocuklarınız öfkelendiği zamanlarda mümkün olduğunca sakin kalmaya çalışın. Öfkeye, öfkeyle karşılık vermeyin. Emredici, sert bir konuşmadan ziyade sakin ve yumuşak bir ses tonu ile konuşmayı tercih edin.
• Ortam değiştirin, etrafında kendisine zarar verebilecek eşyaları kaldırın, dikkatini dağıtmaya çalışın.
• Öfke hakkında konuşun, öfkeyi fark etmesini sağlayın. Öfkenin mutluluk, üzüntü gibi bir duygu olduğunu; öfkelendiğimizde vücudumuzda bazı değişikliklerin olabileceğini anlatın (Kalp atışının hızlanması, sık nefes alıp verme, kaşların çatılması, yüzün kızarması, dişlerin sıkılması gibi).
• Çocuklara duyguların her zaman sözcüklerle ifade edilmesi gerektiği anlatılmalıdır. Bunda duygu kartları, oyuncaklar ve kuklalardan yararlanılabilir.
• Çocuklar kendilerini rahatlıkla ifade edemediği durumlarda desteklenmelidir.
• Daha sonra kabul edeceğiniz olaylara baştan hayır demenin bir önemi yoktur.

Çocuklar sevgi ve ilgiyi çok sever, bazen sevilmediklerini düşünebilirler. Bu yüzden öfkeli davranışlar sergiliyor olabilirler.

Ebeveynler Öfke Yönetimi İçin Ne yapmalıdır?

• Öncelikle öfkenin tanınması ve farkında olunması gerekir.
• Aile içerisinde öfkenin nasıl ifade edildiğine bakılmalıdır.
• Anne baba arasında iş birliği olmalıdır. Her iki ebeveyn de dönüşümlü olarak kendine dinlenebileceği zamanlar yaratmalıdır. Çünkü kendinizi ihmal etmeniz öfkeye karşı hassasiyetinizin artmasına neden olabilir.
• Çaresizlik ve yetersizlik duyguları, ‘’ Asla, hep, her zaman, hiç..’’ içerikli olumsuz cümleler de öfkeyi artırmaktadır.
• Problemleri öfkeyle çözmek alışkanlık haline getirilmemelidir.
• Öfkenizin çok arttığı zamanlarda durup on saniye beklemeniz bile öfkenizin hafiflemesini sağlayacaktır.
• Öfkeyle baş etmede nefes egzersizlerinden faydalanabilirsiniz.